ΑΝΑΛΥΣΗ: ΣΟΒΙΕΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΝΑΖΙΣΤΙΚΟΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΣ

Το ανδρείκελο του σοσιαλισμού ήταν όμοιο για τους Ναζί και τους Σοβιετικούς.

H συζυγική σχέση μεταξύ σοβιετικού και ναζιστικού σοσιαλισμού

ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΑΖΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΤΟ ΙΔΙΟ...

Αυτά τα δύο σοσιαλιστικά συστήματα ήταν τόσο παρόμοια που, στην πραγματικότητα, οι μεγάλοι ηγέτες της εποχής συχνά τα συνέκριναν ως όμοια. Σε μία δημόσια εκδήλωση στο Βερολίνο το 1925, ο Γιόζεφ Γκέμπελς συνέκρινε τον κομμουνισμό με το ιδεώδες του Χίτλερ και σημείωσε ότι οι διαφορές τους ήταν συγκριτικά ελάχιστες. Ο Γκέμπελς έφτασε να πει ότι ο Λένιν ήταν ο σπουδαιότερος άνθρωπος μετά τον Χίτλερ.

Η ιδεολογία των σοβιετικών σοσιαλιστών και των εθνικοσοσιαλιστών είχε ελάχιστες διαφορές στις λεπτομέρειες. Ήταν μια ιδεολογία ολοκληρωτικού ελέγχου.

Του Joshua Hofford

Απόδοση στα Ελληνικά: Ευθύμης Μαραμής

Στις μέρες μας είναι της μόδας να φοριούνται μπλουζάκια με τον Τσε Γκεβάρα ή με το σφυροδρέπανο ως συμβολισμοί κοινωνικής διαμαρτυρίας ενάντια στην «καταπίεση της δυτικής κοινωνίας». Αυτά τα σύμβολα «αντίστασης» και όσοι αγωνίζονται ενάντια στην «αδικία» της δυτικής δημοκρατίας, συχνά επευφημούνται και καλωσορίζονται στην αμερικανική ακαδημαϊκή κοινότητα.

Θα μπορούσαν αυτοί οι ίδιοι «ήρωες της δικαιοσύνης και της ισότητας», να φορέσουν μπλουζάκια με τη ναζιστική σβάστικα ή να ποζάρουν σε φωτογραφίες με τη σημαία του αυτοκρατορικού αετού του Τρίτου Ράιχ; Αν όχι, τότε είναι είτε συνειδητοί υποκριτές είτε δεν γνωρίζουν ιστορία, αφού ο Καρλ Μαρξ και ο Φρίντριχ Ένγκελς είναι οι πατέρες και των δύο αυτών παιδιών: της σβάστικας και του σφυροδρέπανου.

Η ανάδυση του σοσιαλισμού των Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς

Από την ανάδυση του σοσιαλισμού των Μαρξ και Ένγκελς, οι υποστηρικτές του θεωρούσαν τους «λιγότερο πολιτισμένους» λαούς ως εμπόδια στην επανάσταση τους. Ο Φρίντριχ Ένγκελς αναφέρθηκε σε «υπολείμματα ανθρώπων» που επιβίωσαν στις χαραμάδες και τις ρωγμές της ευρωπαϊκής κοινωνίας χωρίς να αποκτήσουν το στάτους του καπιταλιστή. Οι Βάσκοι της Ισπανίας, οι Γαέλοι της Σκωτίας και οι Βρετόνοι της Γαλλίας, μεταξύ άλλων, ήταν μοιραίο να αφανιστούν από την «επαναστατική θύελλα του κόσμου» που θα ερχόταν με βεβαιότητα.

Παραθέτουμε τα ακριβή λόγια του Φρίντριχ Ένγκελς από την έκδοση της Neue Rheinische Zeitung, 13 Ιανουαρίου 1849, Νο. 194:

Δεν υπάρχει χώρα στην Ευρώπη που να μην έχει σε κάποια γωνιά της ένα ή περισσότερα υπολείμματα λαών, τα απομεινάρια ενός πρώην πληθυσμού που καταπιέστηκε και κρατήθηκε δέσμιος από το έθνος που αργότερα έγινε το κύριο όχημα της ιστορικής εξέλιξης.
Αυτά τα λείψανα ενός έθνους, τσαλαπατούνται ανελέητα στην πορεία της ιστορίας, όπως λέει ο Χέγκελ, αυτά τα υπολείμματα λαών πάντοτε μετατρέπονται σε φανατικούς κομιστές της αντεπανάστασης και παραμένουν έτσι μέχρι την πλήρη εξολόθρευση ή την απώλεια του εθνικού τους χαρακτήρα, καθώς ολόκληρη η ύπαρξη τους, γενικά, αποτελεί από μόνη της μια διαμαρτυρία ενάντια σε μια μεγαλειώδη ιστορική επανάσταση.

Τέτοια λείψανα, στη Σκωτία, είναι οι Γαέλοι, οι υποστηρικτές των Stuarts από το 1640 έως το 1745. Στη Γαλλία είναι οι Βρετόνοι, οι υποστηρικτές των Bourbons από το 1792 έως το 1800. Στην Ισπανία είναι οι Βάσκοι, οι υποστηρικτές του Ντον Κάρλος. Στην Αυστρία, είναι οι πανσλαβιστες νότιοι Σλάβοι. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι τίποτα άλλο παρά υπολειμματικά ρετάλια λαών, που προέκυψαν από μια εξαιρετικά συγκεχυμένη χιλιετή εξέλιξη.

Ότι αυτό το υπολειμματικό ρετάλι, το οποίο επίσης είναι εξαιρετικά συγκεχυμένο, βλέπει τη σωτηρία του μόνο στην ανατροπή ολόκληρου του ευρωπαϊκού κινήματος, το οποίο κατά την άποψή του δεν πρέπει να έχει κατεύθυνση από τα δυτικά προς τα ανατολικά αλλά από τα ανατολικά προς τα δυτικά και ότι γι’ αυτό, το όργανο της απελευθέρωσης και ο σύνδεσμος της ενότητας είναι το ρωσικό μαστίγιο – αυτό είναι το πιο φυσικό πράγμα στον κόσμο.

Ο πρώιμος σοσιαλισμός δεν επέμενε μόνο στην εξαναγκαστική αφομοίωση ή την καταστροφή των λιγότερο ανεπτυγμένων εθνών σε ένα δαρβινικό αγώνα επιβίωσης, αλλά η ίδια αυτή αρχή ήταν εξίσου μέρος του σοσιαλιστικού δόγματος, καθώς ο Μαρξ ήταν σκέλος του Ένγκελς και αντίστροφα. 

Σε ένα φυλλάδιο του 1859 με τίτλο Po and Rhone, ο Ένγκελς περιέγραψε αυτό το concept:

Κανείς δεν θα ισχυριστεί ότι ο χάρτης της Ευρώπης είναι οριστικά διευθετημένος. Όμως, όλες οι αλλαγές, αν πρόκειται να διαρκέσουν, πρέπει να είναι τέτοιες ώστε να φέρνουν τα μεγάλα και ζωτικά έθνη πιο κοντά στα πραγματικά φυσικά τους σύνορα, όπως καθορίζονται από την ομιλία και τις συμπάθειες, ενώ ταυτόχρονα τα ερείπια των λαών, τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν πέρα δώθε και δεν είναι πλέον ικανά να ηγηθούν μιας ανεξάρτητης εθνικής ύπαρξης, πρέπει να ενσωματωθούν στα μεγαλύτερα έθνη και είτε να διαλυθούν εντός αυτών είτε να παραμείνουν εθνογραφικά μνημεία χωρίς καμία πολιτική σημασία.Το να αφεθούν αυτοί οι άνθρωποι ως ένα αμελητέο φυλετικό υπόλειμμα, ωστόσο, είχε κάποιες επιπλοκές. Ο Ενγκελς προχώρησε ένα βήμα παραπέρα σχολιάζοντας σχετικά με την αναπόφευκτη αντεπανάσταση αυτών των υπολειμμάτων και τη λύση σε αυτό το ζήτημα.

Ο επόμενος παγκόσμιος πόλεμος δεν θα προκαλέσει μόνο την εξαφάνιση από προσώπου γης των αντιδραστικών τάξεων και δυναστειών, αλλά και ολόκληρων αντιδραστικών λαών. Και αυτό επίσης θα εξελιχτεί.

Ο κίνδυνος του να αφεθούν να επιβιώσουν αυτά τα «ανθρώπινα υπολείμματα», ήταν η αντεπανάσταση που ήταν βέβαιο ότι θα προκαλέσουν, κάτι που, σύμφωνα με τον Ένγκελς, αποτελούσε απαράδεκτη απειλή για τον σοσιαλιστικό σκοπό. Αντ’ αυτού, αυτά τα αντιδραστικά έθνη που θα επαναστατούσαν εναντίον της νέας σοσιαλιστικής τάξης, έπρεπε να καταστραφούν και να απομείνουν γνωστά στην ιστορία μόνο τα ονόματά τους. Θα αφομοιώνονταν εξαναγκαστικά ή θα καταστρέφονταν μετά την επανάσταση και ο Ένγκελς δεν έτρεφε καμία συμπάθεια γι’ αυτά.

Αναμένοντας με ανυπομονησία την παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση, οι πρώιμοι σοσιαλιστές είδαν εμβρόντητοι τους εργαζόμενους του κόσμου να μην ενώνονται «για να σπάσουν τις αλυσίδες τους» κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αντίθετα, εκατομμύρια ανδρών της εργατικής τάξης πήραν τα όπλα για να πολεμήσουν για τον βασιλιά και τη χώρα τους για ένα σελίνι και σκοτώθηκαν κατά εκατομμύρια στο Δυτικό Μέτωπο, το μεγάλο οστεοφυλάκιο που εξακολουθεί να διατηρεί την ψυχή αυτών των ξεχασμένων γενεών. Η μεταπολεμική αποτυχία του σοσιαλισμού ίσχυσε σε όλο τον κόσμο, εκτός από την ΕΣΣΔ όπου ανέλαβε τον έλεγχο το Κομμουνιστικό Κόμμα και της Ναζιστικής Γερμανίας όπου ανέλαβε τον έλεγχο το Εθνικό Σοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα.

Όμοιες εκδηλώσεις της ίδιας σοσιαλιστικής ιδεολογίας

Η πλατφόρμα του σοβιετικού σοσιαλισμού ήταν σχεδόν πανομοιότυπη με εκείνη του εθνικοσοσιαλισμού του ναζιστικού κόμματος. Αν και η εφαρμογή του σοβιετικού σοσιαλισμού ήταν μαρξιστικής φύσεως, αφοσιωμένη στη διεθνή σοσιαλιστική επανάσταση και την εξάλειψη των ταξικών εχθρών και ο εθνικοσοσιαλισμός του ναζιστικού κόμματος στην εξάλειψη των φυλετικών εχθρών, εντούτοις και οι δύο αφιερώθηκαν στην ανακατασκευή της ανθρωπότητας μέσω της εξολόθρευσης αυτών που θεωρούσαν ως εχθρούς των grandiose σχεδίων τους.

Ο νέος σοβιετικός άνθρωπος θα αναδυόταν από τον βάλτο της παλιάς ρωσικής αυτοκρατορίας και θα διαμορφωνόταν με το κάψιμο της εθνικότητας, της θρησκείας και της οικογενειακής πίστης, στον κλίβανο της αναγκαστικής επανάστασης.

Οι σταλινικοί τεχνίτες θα έπλαθαν τη νέα σοβιετική κοινωνία έχοντας ως εργαλεία την κρατικά ελεγχόμενη εκπαίδευση, τις μαζικές συλλήψεις ταξικών εχθρών και τα κρατικά ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης. Ομοίως, το Ναζιστικό Κόμμα του Τρίτου Ράιχ, ευρισκόμενο σε πόλεμο με την υφιστάμενη ανθρώπινη φύση, ήταν εξίσου αφοσιωμένο στην ανακατασκευή της γερμανικής κοινωνίας μέσω της ευγονικής του Δρ. Josef Mengele και άλλων. Όντας μη καθάριοι μαρξιστές, οι Ναζί επιδίωξαν να δημιουργήσουν μια νέα κυρίαρχη φυλή μέσω της εξολόθρευσης των φυλετικών εχθρών.

Τόσο στον σοβιετικό όσο και στον ναζιστικό σοσιαλισμό, ήταν ενδημική η καταστροφή των ταξικών και φυλετικών εχθρών ως ένα κυριολεκτικό, όχι μεταφορικό, στάδιο επανάστασης. Είτε επρόκειτο για την εξάλειψη των κουλάκων και την καταστροφή παμπάλαιων μνημείων όπως ο καθεδρικός ναός του Σωτήρος στη Μόσχα το 1931, είτε για την εξολόθρευση των «φυλετικά κατώτερων» και οι δύο εκδοχές του σοσιαλισμού ήταν αφιερωμένες στην οικοδόμηση μιας νέας κοινωνικής πραγματικότητας με όλα τα αναγκαία μέσα και θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως όχι και τόσο μακρινούς εταίρους σε αυτόν τον αγώνα.

Αυτά τα δύο σοσιαλιστικά συστήματα ήταν τόσο παρόμοια που, στην πραγματικότητα, οι μεγάλοι ηγέτες της εποχής συχνά τα συνέκριναν ως όμοια. Σε μία δημόσια εκδήλωση στο Βερολίνο το 1925, ο Γιόζεφ Γκέμπελς συνέκρινε τον κομμουνισμό με το ιδεώδες του Χίτλερ και σημείωσε ότι οι διαφορές τους ήταν συγκριτικά ελάχιστες. Ο Γκέμπελς έφτασε να πει ότι ο Λένιν ήταν ο σπουδαιότερος άνθρωπος μετά τον Χίτλερ και είχε ως στόχο να συνάψει συμμαχία μεταξύ του κομμουνισμού της ΕΣΣΔ και του εθνικοσοσιαλισμού του Τρίτου Ράιχ.

Ομοίως, οι Δυτικοί ηγέτες λειτουργούσαν έχοντας πλήρη κατανόηση ότι η πίστη του Χίτλερ και η πίστη του Στάλιν ήταν όμοιες σαν δυο σταγόνες νερό. Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ θεωρούσε τον κομμουνισμό και τον ναζισμό ως αλληλένδετα παράγωγα όμοια σε όλα τα σημαντικά βασικά τους συστατικά. Το 1937, ο Τσόρτσιλ συνέκρινε τον ναζισμό και τον κομμουνισμό.

Υπάρχουν δύο παράξενα γεγονότα σχετικά με αυτές τις κοσμικές θρησκείες. Το πρώτο είναι η εξαιρετική ομοιότητα μεταξύ τους. Ο ναζισμός και ο κομμουνισμός φαντάζονται τον εαυτό τους ως ακριβώς αντίθετους. Στην πραγματικότητα παράγουν ο ένας τον άλλον. Γιατί η αντίδραση κατά του κομμουνισμού είναι ο ναζισμός και κάτω από τον ναζισμό ή το φασισμό αναδεύεται σπασμωδικά ο κομμουνισμός.

Ωστόσο, είναι παρόμοιοι σε όλα τα βασικά τους στοιχεία.

Πρώτα απ’ όλα, η απλότητα τους είναι αξιοσημείωτη.

Αφήνεις έξω τον Θεό και βάζεις μέσα τον διάβολο, αφήνεις έξω την αγάπη και βάζεις μέσα το μίσος.

Όλα, στη συνέχεια, λειτουργούν αρκετά απλά και λογικά. Είναι, στην πραγματικότητα, σαν δυο σταγόνες νερό. Δυο όμοια δίδυμα αδέρφια, ξεχωρίζονται πολύ πιο εύκολα από ο,τι αυτές οι δύο αντίπαλες θρησκείες.

O κομμουνισμός και ο ναζισμός διέφεραν ελάχιστα στην εφαρμογή του μαρξισμού, αλλά η φύση και των δύο ήταν εξίσου ολοκληρωτική.

Κοινός ολοκληρωτισμός

Εκτός από το ότι ανήκαν στην κοινή αδελφότητα του παγκόσμιου σοσιαλισμού, σαφώς, τόσο ο κομμουνισμός όσο και ο ναζισμός ήταν εξίσου ολοκληρωτικά συστήματα. Ο αυστριακός οικονομολόγος Ludwig von Mises εντόπισε ξεκάθαρα την ομοιότητα καθώς σημείωσε ότι ο γερμανικός σοσιαλισμός εγκαθίδρυσε μια κολεκτιβιστική ζωή στην οποία η κρατική παραβίαση της ιδιωτικής ζωής σε συνδυασμό με τον παραδοσιακό στόχο της εξάλειψης της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, προκάλεσαν ανυπολόγιστη βλάβη στον πληθυσμό.

Είναι αλήθεια ότι ο σοσιαλισμός, σχεδιαστικά, είναι προσανατολισμένος προς τον ολοκληρωτικό έλεγχο. Η οικονομική και κοινωνική φιλοσοφία του Εθνικού Σοσιαλιστικού Γερμανικού Εργατικού Κόμματος και της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών είναι εξίσου ξεκάθαρες. 

Ο Ludwig von Mises παρατήρησε τα εξής σχετικά με τη ναζιστική Γερμανία:

Στη Ναζιστική Γερμανία, οι ιδιοκτήτες ονομαζόταν διευθυντές καταστημάτων ή Betriebsführer. Η κυβέρνηση υποδεικνύει σε αυτούς τους φαινομενικούς επιχειρηματίες τι να παράγουν και πώς, σε ποιες τιμές και από ποιον να αγοράζουν, καθώς και σε ποιον να πουλάνε και σε ποιες τιμές. Η κυβέρνηση καθορίζει τους μισθούς των εργαζομένων και σε ποιον και υπό ποιους όρους θα αναθέτουν τα κεφάλαια τους οι καπιταλιστές. Η ελεύθερη συναλλαγή δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση. Καθώς όλες οι τιμές, οι μισθοί και τα επιτόκια καθορίζονται από τις αρχές, αποτελούν μόνο τιμές, μισθούς και επιτόκια κατ΄ ονομασία. Στην πραγματικότητα, είναι απλώς ποσοτικοί όροι ολοκληρωτικών εντολών που καθορίζουν τα εισοδήματα, την κατανάλωση και το βιοτικό επίπεδο κάθε πολίτη. 

Το κράτος και όχι οι καταναλωτές, κατευθύνει την παραγωγή. Η κεντρική αρχή διαχείρισης της παραγωγής είναι ανώτατη. Όλοι οι πολίτες δεν είναι τίποτα άλλο παρά κρατικοί υπηρέτες. Πρόκειται για σοσιαλισμό με εξωτερική εμφάνιση καπιταλισμού. Ορισμένες «ταμπέλες» της καπιταλιστικής οικονομίας διατηρούνται, αλλά εννοούν κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που εννοούν στην οικονομία της αγοράς.

Οι Ναζί απέρριπταν την έκκληση για διεθνή επανάσταση και ταξικό πόλεμο όπως έκαναν οι σοβιετικοί μαρξιστές συγγενείς τους, όμως αυτό δεν τους έκανε λιγότερο σοσιαλιστές. Όλη η εξουσία και η κυριότητα των γερμανικών επιχειρήσεων στο Τρίτο Ράιχ, αν και τις διαχειρίζονταν και ανήκαν σε ιδιώτες, βρίσκονταν ουσιαστικά στα χέρια του κράτους.

Οι έλεγχοι των τιμών, τα ανώτατα όρια μισθών και οι ποσοστώσεις παραγωγής καθορίζονταν από το κράτος και ανάγκαζαν τους φαινομενικούς ιδιοκτήτες να χάνονται στα γρανάζια της γραφειοκρατίας. Αν και οι Ναζί δεν δημιούργησαν μια ολιστική οικονομία διαταγών και συνεπώς δεν ήταν παραδοσιακοί σοσιαλιστές σύμφωνα με το Μαρξιστικό πρότυπο, ο γεωργικός τομέας, όπως εξηγεί ο von Mises, σχεδιάστηκε σύμφωνα με τον σοσιαλισμό του γερμανικού προτύπου.

Αυτό δύσκολα μπορεί να ονομαστεί ελεύθερη αγορά. Το λεπτό επίστρωμα ιδιωτικής ιδιοκτησίας της γερμανικής βιομηχανίας, ξεθώριασε υπό την ασταμάτητη πλημμύρα κυβερνητικού παρεμβατισμού, που προκάλεσε ελλείψεις βασικών αγαθών και υπερπαραγωγή περιττών μη βασικών προϊόντων. Με τον τρόπο αυτό, η οικονομική πρακτική των Ναζί και των Σοβιετικών ήταν παρόμοια.

Το ανδρείκελο του σοσιαλισμού ήταν όμοιο για τους Ναζί και τους Σοβιετικούς.

Oι εσάρπες του σοβιετικού μαρξισμού μπορούν να αντικατασταθούν με τα γιλέκα του εθνικοσοσιαλισμού, αλλά και τα δυο κρύβουν το σαπισμένο προσωπείο του ουτοπικού παραδείσου – αυτού που δημιουργήθηκε από το σφυροδρέπανο και τη σβάστικα.

***

Ο Joshua Hofford είναι Συντονιστής Κοινωνικών Μελετών σε σχολή νοτίως του Fort Worth του Τέξας, όπου ζει με τη σύζυγό του και τα τρία παιδιά τους.

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο FEE.org

http://dia-kosmos.blogspot.gr