Ο Γεννάδιος Σχολάριος και η Μονή Βατοπεδίου

«Δεν είμαι Έλληνας παρ’ όλο που μιλώ ελληνικά, αλλά Χριστιανός»

Ο τύπος που είπε αυτή τη φράση δεν έμεινε στα λόγια. Το απέδειξε και με έργα. Έκαψε το σύγγραμμα «Περί Νόμων» του Πλήθωνα Γεμιστού, του τελευταίου ελληνιστή της εποχής πριν την Άλωση.

Και βέβαια ως Χριστιανός κι όχι ως Έλληνας επιλέχτηκε να γίνει ο Πρώτος Πατριάρχης μετά την Άλωση.

Είναι ο Γεννάδιος Σχολάριος, ο καιροσκόπος ιερωμένος που όποτε χρειάστηκε επιβεβαίωσε τον… μισελληνισμό του.

Μ’ αυτόν, δικαιωματικά, αρχίζουν τα πορτρέτα των προδοτών της πατρίδας (τους) τον καιρό της Άλωσης.

Γιατί καλό είναι να λέμε κάθε τόσο για τους κακούς Τούρκους που κούρσεψαν τη Πόλη, που έσφαξαν, που έκλεψαν, που έκαναν τούτο κι εκείνο, αλλά κάποιοι τους βοήθησαν. Κάποιοι στάθηκαν δίπλα τους...

Ο Σχολάριος λοιπόν είναι στη κορυφή της λίστας. Κάποιοι άλλοι προσπάθησαν να τον συναγωνιστούν, αλλά μάλλον έμειναν πίσω.

Αυτός τουλάχιστον ήταν ειλικρινής. Αρνήθηκε την ελληνικότητά του για χάρη του Χριστιανισμού. Κι η εκκλησία μας τον τιμά γι' αυτό. Κάθε χρόνο. Στις 25 Αυγούστου!

Πολλοί λένε ότι στη διάρκεια της Πολιορκίας της Πόλης ήταν σε συνεχή επαφή με τους Τούρκους.

Από υπέρμαχος της Ένωσης των εκκλησιών είχε γίνει πολέμιος όταν είδε ότι οι περισσότεροι ήθελαν τον Τούρκο κι όχι τον Πάπα. Κι εργάστηκε μεθοδικά για τον σκοπό αυτό.

Ο Μωάμεθ που είχε Ελληνίδα μητέρα και μάλιστα Χριστιανή, όταν μπήκε στη Πόλη σκέφτηκε ότι κάποιος πρέπει να άρχεται των Χριστιανών Ορθοδόξων. Πατριάρχης τότε δεν υπήρχε. Έψαξε και βρήκε τον Σχολάριο που ήταν στην Ανδριανούπολη, τον έφερε στη Πόλη και τον έκανε Πατριάρχη.

Βέβαια ως έξυπνος πολιτικός δεν τον έκανε αυτός. Συγκλήθηκε Ιερά Σύνοδος στον Ναό των Αγίων Αποστόλων στη Κωνσταντινούπολη και στις 6 Ιανουαρίου 1454 οι Χριστιανοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αποκτούσαν τον πρώτο τους Πατριάρχη στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.

Το καινούργιο στη Νέα Εποχή του Πατριαρχείου ήταν ότι ο προκαθήμενος της εκκλησίας είχε και πολιτικές εξουσίες. Ήταν ουσιαστικά ο υπεύθυνος, απέναντι στον Σουλτάνο για τους Χριστιανούς Ορθόδοξους.

Πουθενά, σε κανένα χαρτί δεν αναφέρεται η λέξη Έλληνας. Παντού, όπως κι ο Σχολάριος, στα χρόνια πριν την Άλωση θα δούμε τον χαρακτηρισμό «Ρωμιός» να συνοδεύει τον προσδιορισμό της εθνικότητας.

Ρωμιός, δηλαδή Ρωμαίος ή Γραικός.

Ο Σχολάριος πέτυχε τον πρώτο του στόχο. Να εξαφανίσει οτιδήποτε το ελληνικό. Ακόμα και σήμερα διάφοροι άσχετοι μιλούν για Ρωμιούς για Ρωμιοσύνη κι όχι για Έλληνες.

Ο ελληνισμός όμως άντεξε. Είχε βαθιές ρίζες. Και παρ' όλα αυτά επέζησε.

Ο Σχολάριος που είχε γεννηθεί στη Θεσσαλία έμεινε πέντε χρόνια στο θρόνο του.

Παραιτήθηκε για λόγους υγείας κι αποσύρθηκε στο Άγιο Όρος, στη Μονή Βατοπεδίου.

Είδατε πως έρχονται και δένουν όλα γλυκά. Και διαχρονικά;

Στη Μονή που όταν άρχισαν οι δικαστικές περιπέτειες για το περίφημο σκάνδαλο απείλησε ανοιχτά το ελληνικό κράτος ότι θα ζητήσει την Ρωσική συνδρομή και θα γίνει ρωσικό μοναστήρι!

Αργότερα προτίμησε να περάσει τα τελευταία χρόνια της ζωής του στη Μονή Τιμίου Προδρόμου στις Σέρρες όπου και πέθανε το 1472.

http://dia-kosmos.blogspot.gr/