Bank for International Settlements-BIS

Jens Weidmann

Ο άγνωστος ρόλος της τράπεζας Διεθνών διακανονισμών (BIS)

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΡΥΔΑΚΗΣ

Υπάρχει μια σοβούσα διαφωνία, εδώ και πάρα πολλές δεκαετίες, μεταξύ φιλελεύθερων και κεϋνσιανών οικονομολόγων, αλλά και ανάμεσα σε φιλελεύθερους οικονομολόγους διαφορετικών τάσεων και αποχρώσεων, για το ρόλο και τα περιθώρια άσκησης νομισματικής πολιτικής από τις κεντρικές τράπεζες, ακόμα και για την ίδια την ύπαρξη κεντρικών τραπεζών με δυνατότητα επιβολής μεγάλης έκτασης ρυθμίσεων.

Εκτός όμως από τις κεντρικές τράπεζες λίγοι εκτός των ειδικών γνωρίζουν ότι υπάρχει μια de facto,(τονίζω το de facto προς αποφυγή παρεξηγήσεων), κεντρική τράπεζα των κεντρικών τραπεζών.

Η τράπεζα αυτή ονομάζεται "Τράπεζα διεθνών Διακανονισμών" (Bank for International Settlements)και εδρεύει στη Βασιλεία.

Ας δούμε μερικά ιστορικά στοιχεία . 

Η τράπεζα ( για συντομία BIS) ιδρύθηκε το 1930, και είχε το ρόλο του οχήματος μεταφοράς των πολεμικών αποζημιώσεων στους νικητές του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, που συμφωνήθηκαν με την συνθήκη των Βερσαλλιών και των συνακόλουθων διακανονισμών μεταξύ νικητών και ηττημένων.(εξ ου και η ονομασία της τράπεζας) 

Κατά την διάρκεια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, οι Ναζί την χρησιμοποίησαν σαν σκιώδη τράπεζα για να κρύψουν πολλές από τις παράνομες συναλλαγές του καθεστώτος, στην ουσία ξέπλυμα χρήματος. Κατά τις διαπραγματεύσεις του Bretton Woods ,ο Κέϋνς παρενέβη, την έσωσε από την καταστροφή της όλης αρχιτεκτονικής του προπολεμικού οικονομικού συστήματος, και της δόθηκε ο χαρακτήρας ενός ακόμα ρυθμιστικού παράγοντα.

Έπαψε να παίζει τον κεντρικό ρόλο στην επίβλεψη της μεταφοράς κεφαλαίων, και άρχισε να βοηθά τις κεντρικές τράπεζες, υπό την έννοια της συγκέντρωσης και συντονισμού των νομισματικών πολιτικών. Δεν μπορεί να παρέμβει στη χάραξη της νομισματικής πολιτικής, αλλά μπορεί να συγκεντρώσει τις αναφορές για την νομισματική πολιτική των διαφόρων τραπεζών και να μεσολαβήσει. Ως de facto κεντρική τράπεζα των κεντρικών τραπεζών, επιτρέπει στα μέλη της να διατηρούν λογαριασμούς σ' αυτήν, μέσω των οποίων μπορούν να κάνουν διάφορες πράξεις και συναλλαγές.

Υποτίθεται ότι παίζει ζωτικό ρόλο στη σταθερότητα του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος, ως θεσμός όμως καλύπτεται από αδιαφάνεια. 

Σε πόσους είναι γνωστές οι αποφάσεις της;

Πέρα όμως από τις διαφωνίες για τους ρυθμιστικούς κανόνες, υπάρχει και ένας άγνωστος ρόλος της BIS ο οποίος έρχεται ευθέως αντιμέτωπος με τους νόμους και το αίσθημα δικαιοσύνης της διεθνούς κοινότητας, προσφέροντας παραθυράκι για νομιμοφανείς πράξεις.

Εξηγούμαι:

Τον Δεκέμβριο του 2001 η Αργεντινή χρεωκόπησε, κάτω από το βάρος των 81 δισ δολλαρίων, που χρωστούσε. Θεωρήθηκε τότε η μεγαλύτερη χρεωκοπία στην διεθνή οικονομική ιστορία. Δεν είχαμε δει ακόμα την Ελλάδα. Τώρα δέκα χρόνια μετά, οι επενδυτές που έχασαν τα κεφάλαια τους μεγάλοι και μικροί ,τράπεζες και ιδιώτες, δεν γνωρίζουν, αν θα πάρουν μέρος των χρημάτων τους, παρά την σωρεία δικαστικών αποφάσεων, από αμερικανικά, γερμανικά ιαπωνικά κλπ δικαστήρια ,και αυτό χάρις στη διέξοδο που πρόσφερε η BIS στην κεντρική τράπεζα της Αργεντινής.

Το 2001, αμέσως μετά την χρεωκοπία, η κεντρική τράπεζα της Αργεντινής άρχισε να μεταφέρει μεγάλο μέρος των κεφαλαιακών αποθεμάτων της στο λογαριασμό της στην BIS, μια διαδικασία που εντάθηκε μετά την αναδιάρθρωση χρέους του 2005.

Αυτό δεν έγινε στα κρυφά, αλλά στα φανερά οι αρχές της Αργεντινής ανακοίνωσαν ότι θα μεταφέρουν κεφάλαια σε άλλους οργανισμούς όπως η BIS, όπου δεν θα μπορούν να τα ανακαλύψουν οι δανειστές. Σήμερα η κεντρική τράπεζα της Αργεντινής έχει στον λογαριασμό της στην BIS 45 δισ. δολλαρίων, ή το 86% των κεφαλαιακών της αποθεμάτων. Συγκριτικά αναφέρεται ότι το μέγεθος των κεφαλαιακών αποθεμάτων των άλλων κεντρικών τραπεζών που βρίσκονται στους λογαριασμούς των στην BIS, είναι κατά μέσο όρο το 4% του συνόλου των κεφαλαίων της κάθε μιας.

Με την άρνησή της να πληρώσει, η Αργεντινή πηγαίνει ενάντια στις αποφάσεις των αμερικανικών, γερμανικών ιαπωνικών κλπ, δικαστηρίων που διατάσσουν την πληρωμή των χρεών. Κρύβοντας τα κεφαλαιακά της αποθέματα στην BIS, στερεί την δυνατότητα από τους επενδυτές να διεκδικήσουν μέρος του χαμένου τους κεφαλαίου. Αυτό είναι ενάντια στην βασική αρχή του δικαίου, που απαγορεύει σε περίπτωση χρεωκοπίας κάθε μεταφορά περιουσιακού στοιχείου, θέτοντας το εκτός αντίληψης του δανειστή. Απλό ελληνιστί, αν χρεωκοπήσεις, δεν μπορείς να μεταβιβάσεις τα περιουσιακά σου στοιχεία, πριν πάρουν την αναλογία τους οι δανειστές. Αυτό ισχύει παντού και σε όλες τις χώρες.

Πολλοί επενδυτές κάτοχοι ομολόγων της Αργεντινής προσέφυγαν σε ελβετικά δικαστήρια, κατηγορώντας την BIS για την απόκρυψη των κεφαλαίων. Δεν υπάρχει απόφαση ακόμη αλλά μάλλον την φανταζόμαστε.

Ένα άλλο σκανδαλώδες γεγονός αποκαλύφθηκε από τα Wikileaks πέρυσι.

Πρόκειται για την μεταφορά των κεφαλαιακών διαθεσίμων της κεντρικής τράπεζας της Νιγηρίας στην BIS, από τον πρώην δικτάτορα της χώρας Sani Abacha το 1995, πριν χάσει την εξουσία. Στην περίπτωση αυτή η BIS απλά βοήθησε τον δικτάτορα να κλέψει τα χρήματα του λαού του.

Βλέπουμε συνεπώς από τα ανωτέρω την εξέλιξη ενός ρυθμιστικού οργανισμού. Έφθασε να διαπράττει παρανομίες. Η άποψή μου είναι ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει, διότι η ίδια η ρύθμιση βλάπτει, πόσο μάλλον όταν διαπράττονται πράξεις εναντίον κάθε αρχής δικαίου. Επειδή όμως δεν τρέφω αυταπάτες, ας επανιδρυθεί τουλάχιστον στη βάση του σεβασμού των βασικών αρχών του δικαίου που ζητάμε να σέβεται ο κάθε πολίτης.

Chairman: Jens Weidmann, Frankfurt am Main

http://hellas-diaggeleas.blogspot.com/2012/10/bis.html