Αρχιδάμειος πόλεμος (431-421 π.κ.Χ.)

Αρχιδάμειος πόλεμος (431-421 π.Χ.) - (Πελοποννησιακός Πόλεμος) - (ΗΠΑ-ΡΩΣΣΙΑ)

Η νύμφη Αρέθουσα-Οι Συρακούσιοι, μετά τη νίκη τους εναντίον των Αθηναίων, έκοψαν νέο νόμισμα.

Πως ο Πίνακας έχει σχεδόν τις ίδιες αναλογίες με την σημερινή (Οδός, άνω και κάτω μία) ΗΠΑ ΡΩΣΣΙΑ-Δυνάμεις: Οικονομική ισχύς έναντι Διεθνούς νομιμοποίησης!....

(Η πρώτη φάση του Πελοποννησιακού πολέμου ονομάζεται Αρχιδάμειος Πόλεμος και χαρακτηρίζεται από τις εισβολές των Σπαρτιατών στην Αττική, τις λεηλασίες των παραλίων της Πελοποννήσου από τις Αθηναϊκές δυνάμεις και την επιδημία που αποδεκάτισε την Αθήνα.)

Στην πρώτη φάση του πολέμου δόθηκε από τους ιστορικούς το όνομα του βασιλιά της Σπάρτης Αρχιδάμου, ο οποίος ήταν επικεφαλής των πελοποννησιακών δυνάμεων που κατέλαβαν την Αττική -όχι όμως και την Αθήνα- στα πρώτα έτη του πολέμου. Πάντως ως πρώτη επιθετική ενέργεια του πολέμου θεωρείται η αποτυχημένη επιδρομή των Θηβαίων στην πόλη των Πλαταιών τον Μάρτιο του 431 π.Χ. Ο Αρχίδαμος εμφανίστηκε στην Αττική 2 μήνες μετά και άρχισε την ερήμωσή της, ενώ οι Αθηναίοι κλείστηκαν στα Μακρά Τείχη, αποφεύγοντας την αντιπαράθεση με το πεζικό των Πελοποννησίων και περιορίζοντας τις επιθετικές τους κινήσεις στο ναυτικό -το έστελναν και λεηλατούσε για αντιπερισπασμό τα παράλια της Πελοποννήσου και κυρίως την Ηλεία.

Όταν οι Πελοποννήσιοι αποχώρησαν στα τέλη Ιουλίου, οι Αθηναίοι κυρίευσαν την Αίγινα, ερήμωσαν τις περιοχές των Λοκρών (στη σημερινή Αταλάντη, απέναντι από την Εύβοια) και λεηλάτησαν τα Μέγαρα. Στο τέλος του πρώτου έτους, κατά την ταφή των νεκρών Αθηναίων, εκφωνήθηκε και ο Επιτάφιος του Περικλή.

Την άνοιξη του 430 π.Χ. η Αθήνα δέχτηκε ένα απρόσμενο χτύπημα -τον "λοιμό των Αθηνών". Επρόκειτο μάλλον για τυφοειδή πυρετό, ο οποίος αποδεκάτισε κυριολεκτικά την πόλη στα περίπου 5 χρόνια που διήρκεσε, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, αν και από μερίδα ερευνητών αμφισβητείται το αποτέλεσμά τους λόγω μεθοδολογικών σφαλμάτων στη μελέτη του DNA. Το 429 π.Χ. υπέκυψε και ο Περικλής.

Η επιδημία, η κατ' έτος καταστροφή της καλλιεργήσιμης γης από τους Πελοποννησίους, η αντικειμενική αδυναμία της συμμαχίας να αντεπεξέλθει σε χερσαίες επιχειρήσεις και ο εκ των πραγμάτων περιορισμός της σε ναυτικές, σε συνδυασμό με τους ανταγωνισμούς στο δήμο, οδήγησαν την αθηναϊκή κοινωνία σε κρίση. Μετά το θάνατο του Περικλή στο προσκήνιο των δημοκρατικών κυριάρχησε ο Κλέων, φιλοπόλεμος και δημαγωγός, ενώ στων αριστοκρατικών, ο Νικίας, πράος αλλά όχι αποφασιστικός. Στρατιωτικά οι Αθηναίοι κατάφεραν εντούτοις να κυριεύσουν την Ποτίδαια, να επαναφέρουν τη Λέσβο και την Κέρκυρα (είχαν αποστατήσει) και να κυριεύσουν την Πύλο, γεγονός που κλόνισε σημαντικά το ηθικό των Σπαρτιατών. Μάχες δόθηκαν και στη Σικελία όπου αναγκαστικά βρέθηκε απασχολημένο τμήμα του αθηναϊκού στρατού και στόλου με στόχο να ενισχύσει τις πόλεις με δημοκρατικά πολιτεύματα, αλλά και να εμποδίσει την αποστολή σίτου από τις Συρακούσες στη Σπάρτη.

Η Πελοποννησιακή Συμμαχία είχε καταφέρει να κυριεύσει τις Πλαταιές, πόλη-κλειδί για την Αθήνα, να νικήσει παρά την απειρία της σε μερικές ναυμαχίες την αθηναϊκή συμμαχία, να κυριεύσει την Αμφίπολη της Θράκης, σημαντική σύμμαχο της Αθήνας λόγω της παραγωγής χρυσού και ξυλείας, και να νικήσει στο Δήλιο, έξω από την Τανάγρα. Στον πόλεμο είχαν εμπλακεί πλέον και οι Μακεδόνες βασιλείς που είχαν τις δικές τους φιλοδοξίες για την περιοχή τους και βρίσκονταν σε διαμάχες, αλλά και που σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο είχαν στηρίξει ενεργά την Πελοποννησιακή Συμμαχία. Εντούτοις είχε και η Σπάρτη λόγους να παρουσιάζει κάμψη του ηθικού της. Ήταν η ήττα της στην Πύλο, που έφερε τους Αθηναίους πολύ κοντά, οι λεηλασίες της περιοχής της από τα Κύθηρα, η διάψευση της πεποίθησής της ότι αυτός ο πόλεμος θα διαρκούσε λίγα χρόνια, η φυγή ειλώτων στους οποίους στηριζόταν για την επιβίωσή της και η απειλή πολέμου με το έως πρόσφατα ουδέτερο Άργος. Ειδικά το τελευταίο, θα μπορούσε να οδηγήσει τη Σπάρτη σε διμέτωπο αγώνα.

Παρότι ο πόλεμος ήταν αμφίρροπος, είχαν ανάγκη από μια ανάπαυλα και οι δύο πλευρές. Επιπλέον στις μάχες των τελευταίων χρόνων είχαν σκοτωθεί δύο σημαντικά πρόσωπα που αντέκειντο στην ειρήνη -ο Βρασίδας των Λακεδαιμονίων και ο Κλέων των Αθηναίων. Αυτό άφηνε το έδαφος ανοιχτό στην Αθήνα για τον Νικία και στη Σπάρτη για τον Πλειστοάνακτα, πρόσωπα που επιζητούσαν, πρόσκαιρη έστω, ειρήνη. 

Οι δύο πόλεις υπέγραψαν την άνοιξη του 421 π.Χ. τη Νικίειο ειρήνη η οποία συμφωνήθηκε να έχει διάρκεια μισού αιώνα. Με αυτήν, την οποία πάντως δεν αποδέχθηκε η Κόρινθος και αρκετές άλλες πόλεις, έληξε η πρώτη φάση του πολέμου και οι αντίπαλοι συμφωνήθηκε να επανέλθουν με εκατέρωθεν μικρές εξαιρέσεις, στα εδάφη που κατείχαν πριν το 431 π.Χ. Στην Αθήνα αναγνωριζόταν το δικαίωμα να διαχειρίζεται ως εσωτερική της υπόθεση τα των συμμάχων της με εξαίρεση τις λιγοστές πόλεις που κατονομάζονταν ως ανεξάρτητες. Εντούτοις, Αθήνα και Σπάρτη εξαρχής αποδείχτηκαν απρόθυμες να τηρήσουν τα συμφωνημένα.

Ιστορικές Μάχες

http://dia-kosmos.blogspot.gr/