5) Τὸ μεγάλο ἔλλειμα τοῦ Davutoğlu..και η παγκόσμια απειλή του Ισλάμ

Ἀνάλυσις Ἰδεολογικο-πολιτικοῦ ὑποβάθρου τῶν νταβουτογλιανῶν θεωρητικῶν ἐρεισμάτων. Ε’

ΙΩΑΝΝΗΣ Θ. ΜΑΖΗΣ

Οἱ ἀγγλοσάξωνες κλασικοὶ γεωπολιτικοὶ καὶ ἡ χρῆσίς των στὴν νταβουτογλιανὴ γεωγραφικὴ-γεωπολιτικὴ προσέγγιση

Ὁ Νταβούτογλου, ἐκτιμᾷ πὼς παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι στὴν σύγχρονη γεωπολιτικὴ καὶ γεωστρατηγικὴ συγκυρία, τὴν χαρακτηριζομένη ἀπὸ τὴν ραγδαίαν ἀνάπτυξη τοῦ ἀεροπορικοῦ ὅπλου καὶ τὴν γεωστρατηγικὴ ἐκμετάλλευση τοῦ ἐναερίου Χώρου καὶ Διαστήματος καὶ παρὰ τὶς γεωπολιτικὲς προτάσεις A. P. de Seversky σχετικὰ μὲ τὴν γεωπολιτικὴ κρισιμότητα τῆς Βορείου Πολικῆς «περιοχῆς ἀποφάσεως» οἱ ἀπόψεις τοῦ Mahan καὶ τὸ γεωπολιτικὸ ὑπόδειγμα τοῦ Spykman, διατηροῦν ἀπολύτως τὴν σπουδαιότητά τους.

Ἐπίσης, θεωρῶντας ὅτι μὲ τὴν μίξη τῶν δύο ὑποδειγμάτων (de Seversky-Spykman) πλησιάζει ἡ Κεντρικὴ Γῆ ἢ Ζώνη Ἄξων πρὸς τὴν «περιοχὴ τῆς ἀποφάσεως» καὶ ἐφ’ ὅσον ἡ Τουρκία διαδραματίζει σημαντικώτατο ρόλο στὴν Ζώνη Ἄξονα, θὰ συνεχίσει νὰ διαδραματίζει σημαντικώτατο ρόλο καὶ στὸ νέο πλέγμα.

Ἐπίσης προσδίζει μεγάλη σημασία στὸ Κρηπίδωμα (Rimland) κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Ψυχροῦ Πολέμου και τῆς συναφοῦς ἁλματώδους ἀναπτύξεως τῆς Πυρηνικῆς Ἰσχύος, ἐντοπίζοντας τὴν σημασία τῶν συγκρούσεων χαμηλῆς ἐντάσεως καὶ παρατηρῶντας ὅτι «κατὰ τὴν περίοδο ἀπὸ τὸν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ὡς τὸ τέλος τοῦ Ψυχροῦ Πολέμου ἀπὸ τὶς 50 χαμηλῆς ἐντάσεως συγκρούσεις, στὶς ὁποῖες ἐπενέβησαν ἔμμεσα ἢ ἄμεσα οἱ ΗΠΑ, οἱ 30 ἐξεδηλώθησαν στὸ Κρηπίδωμα...».

Ὁ Νταβούτογλου διαπιστώνει ἀκόμη τὶς γεωπολιτικὲς ἀνακατατάξεις καὶ τὶς δυναμικὲς ποὺ αὐτὲς προκαλοῦν πάνω στὰ νομικὰ σύνορα ποὺ ἐπέβαλε ὁ Ψυχρὸς Πόλεμος, μετὰ τὸ γεωπολιτικὸ κενὸ ποὺ προεκάλεσε ἡ λῆξίς του μὲ τὴν διάλυση τοῦ Συμφώνου τῆς Βαρσοβίας καὶ διαβλέπει στὴν φάση αὐτὴν τὸν νέο ρόλο τῆς νεο-ὀθωμανικῆς Τουρκίας. Οἱ νέοι χῶροι ποὺ ἀφοροῦν τὴν τουρκικὴ προβολὴ ἰσχύος εἶναι αὐτοὶ τῆς Κεντρικῆς Ἀσίας, τῆς Εὐρυτέρας Μέσης Ἀνατολῆς τῶν Βαλκανίων, τοῦ Καυκάσου καὶ τῆς Νοτιο-Ἀνατολικῆς Μεσογείου.

Στὴν μεθοδολογικὴ φάση τῆς ἴδιας προσπάθειας ὁ Davutoğlu δίδει ἰδιαίτερη προσοχὴ στὸν γεωγραφικὸ καθορισμὸν τῶν ὁρίων τῶν κρισίμων Ὑποσυστημικῶν Γεωγραφικῶν Συμπλόκων συνιστω μένων ἀπὸ ἐθνοκρατικοὺς δρῶντες, οἱ ὁποῖοι μοιράζονται τὸν προαναφερθέντα «Ἰσλαμικὸ Πολιτισμό».

Τὰ Σύμπλοκα αὐτὰ τὰ καθορίζει περιγράφοντάς τα ὡς «Γεωπολιτικοὺς ἄξονες» ποὺ χαρακτηρίζουν, κατὰ τὸν ἴδιο, τὴν γεωστρατηγικὴν ὀπτικὴ τῆς νεο-ὀθωμανικῆς Τουρκίας: «Οἱ τρεῖς γεωπολιτικοὶ ἄξονες οἱ ἐπηρεάζοντες τὴν Ἐγγὺς Χερσαία Λεκάνη τῆς Τουρκίας [ἐννοεῖ τὴν Βαλκανική, τὴν Καυκάσιο ζώνη καὶ τὴν Μ. Ἀνατολὴ] εἶναι οἱ ἑξῆς:

i) ὁ ἄξων Μεσοποταμίας-Βασόρας, ὁ ὁποῖος ἐπηρεάζει τὸν Καύκασο καὶ τὴν Μ. Ἀνατολή,

ii) ὁ ἄξων Αἰγαίου-Ἀνατολικῆς Μεσογείου, ποὺ ἐπηρεάζει τὴν Βαλκανικὴ καὶ τὴ Μ. Ἀνατολή,

iii) ὁ ἄξων Δουνάβεως-Δαρδανελλίων-Εὐξείνου Πόντου, ποὺ ἐπηρεάζει τὴν Βαλκανικὴ καὶ τὸν Καύκασο. Συνεπῶς ὁ χῶρος [ὁ δακτύλιος] Εὔξεινος Πόντος -Αἰγαῖο- Ἀ. Μεσόγειος - Βασόρα - Μεσοποταμία εἶναι αὐτὸς ποὺ ἐπηρεάζει καὶ τὰ τρία ὑποσυστήματα (δηλ. Μ. Ἀνατολή, Βαλκανικὴ καὶ Καύκασο).

Γιὰ τοῦτο κάθε πολιτική μας πρὸς αὐτὲς τὶς ζῶνες πρέπει νὰ ἀξιολογεῖται [ἀπὸ τήν Ἄγκυρα] ἐντὸς τοῦ ἰδίου συνολικοῦ στρατηγικοῦ πλαισίου. Αὐτὰ τὰ δεδομένα συνεπῶς καθορίζουν καὶ τὸ σύνολο τῶν διμερῶν μας σχέσεων ἀσκῶντας συγκεκριμένες ἐπιρροές. Γιὰ τοῦτο, ἀναφορικῶς πρὸς τὶς διαπεριφερειακές μας ἀλληλεπιδράσεις, οἱ σχέσεις Τουρκίας - Ἰρὰκ καὶ Τουρκίας - Συρίας ὁρίζονται διττῶς ἐντὸς αὐτοῦ τοῦ στρατηγικοῦ περιβάλλοντος καὶ ἑδράζονται ἀντιστοίχως σὲ δύο διακριτὰ θεμέλια: τὸ πρῶτο ἀντιστοιχεῖ στὸν ἄξονα Μεσοποταμίας-Βασόρας καὶ τὸ δεύτερο στὸν ἄξονα Ἀνατολικῆς Μεσογείου».

Ἀναφορικῶς τώρα πρὸς τὴν τουρκικὴ ἐξωτερικὴ πολιτικὴ στὴν Κεντρικὴν Ἀσία, κατὰ τὸν Davutoğlu, αὐτὴ ὀφείλει νὰ λαμβάνει ὑπ’ ὄψιν τὶς δυνάμεις τοῦ διεθνοῦς συστήματος καὶ τὶς ἰσορροπίες αὐτῶν σὲ διαφορετικὰ ἐπίπεδα: Διεθνές, Ἠπειρωτικὸ [εὐρωπαϊκὸ καὶ ἀσιατικὸ] καὶ Περιφερειακό.

Μὲ τὸ σκεπτικὸ αὐτὸ ἀναφέρει ὅτι: «Ἡ Τουρκία θὰ πρέπει, σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο, νὰ ἀναδεικνύει καὶ νὰ προβάλλει τὸν ὑψίστης σημασίας γεωπολιτικὸ καὶ γεωοικονομικὸ ρόλο της στὴν περιοχὴ γιὰ τὸ ΝΑΤΟ καὶ τὶς Η.Π.A, καθὼς καὶ τὴν σημασία της γιὰ τὴν παροῦσα καὶ μελλοντικὴ ἰσορροπία τοῦ παγκοσμίου ἄξονος Η.Π.Α.- Ε.Ε.- Ρωσσίας.

Ὁμοίως, θὰ πρέπει νὰ προβάλλει τὴν γεωπολιτικὴ καὶ γεωοικονομικὴ σημασία της γιὰ τὴν Ε.Ε, καὶ συγχρόνως νὰ ἐνισχύει τὶς ἰσορροπίες στὴν Ἀσία, οἱ ὁποῖες ἐξαρτῶνται σὲ μεγάλο βαθμὸ ἀπὸ τὴν Ρωσσία, τὴν Κίνα καὶ τὸ Ἰράν. Στὴν ἀσιατικὴν ἤπειρο, ἡ Τουρκία θὰ πρέπει νὰ ἀναπτύξει διμερεῖς σχέσεις καὶ στρατηγικὲς στὸν γεωγραφικὸ ἄξονα Ἀνατολῆς-Δύσεως, καὶ πρωτίστως μὲ τὴν Ρωσσία, τὴν Κίνα καὶ τὴν Ἰαπωνία».

Ἡ σχολαστικὴ γεωγραφικὴ ἀναφορὰ τοῦ Davutoğlu σὲ Ὑποσυστήματα, δὲν ἀφήνει περιθώρια ἀμφιβολίας γιὰ τὴν συστημικὴ μεθοδολογική του προσέγγιση. Ἀπὸ τὴν ἄλλην πλευρά, δὲν ἀφήνει περιθώρια παρανοήσεως γιὰ τὸν κυριαρχικὸ ρόλο ποὺ θέλει νὰ διαδραματίσει ἡ χώρα του ἀναφορικῶς πρὸς τὴν «γεωστρατηγικὴ διάρρηξη τοῦ Rimland», ὥστε νὰ εἶναι κατόπιν εἰς θέσιν νὰ διαπραγματεύεται ἡ ἴδια ἡ Ἄγκυρα τὴν ἀσφάλεια στὴν Ε.Ε., τὶς ΗΠΑ, τὴν Εὐρασία, τὴν Κεντρικὴν Ἀσία, τὴν Ἀνατολικὴν Ἀσία, τὴν Μέση Ἀνατολὴ καὶ τὴν Ἰνδικὴν Ὑποήπειρο. Καὶ βεβαίως ἡ ἀνάμιξις τοῦ ΝΑΤΟ καὶ τῶν ΗΠΑ στὴν ἐπιχειρηματολογία του δὲν ἐπιτρέπει παρανοήσεις ἀναφορικῶς μὲ τὴν μέριμνά του γιὰ τὴ χρήση τοῦ Ἀμυντικοῦ Πυλῶνα ἀνακατανομῆς ἰσχύος στὸ Διεθνὲς Γεωγραφικὸ Ὑπερσύστημα / Ὑπερσύμπλοκο.

Ἐντόνως ἐπηρεασθείς, ἐπίσης, ἀπὸ τὸν Alfred Thayer Mahan, τὸν πατέρα τῆς ἀμερικανικῆς γεωπολιτικῆς ἀντιλήψεως περὶ «Ναυτικῶν Δυνάμεων», ὁ Davutoğlu δίδει ἔμφαση στὴν γεωγραφικὴ-γεωπολιτικὴ σημασία τῶν λεγομένων «σημείων ἀσφυξίας» (chokepoints).

Σημειώνει ὅτι: «Ἡ ὑπάρχουσα γεωγραφικὴ θέσις λειτουργεῖ ὡς μεγάλο πλεονέκτημα γιὰ τὸν Ἰσλαμικὸ Κόσμο [δηλ. τὴν ὅμα], καθιστῶντάς τον ἱκανὸ νὰ ἐλέγχει τὰ «σημεῖα ἀσφυξίας» τὰ ὁποῖα διαχωρίζουν τὶς Θερμὲς Θάλασσες τοῦ πλανήτου, ἐνῷ ἐνέχει ἐπίσης καὶ τὸν ἔντονο κίνδυνο τῆς προκλήσεως ἐνδο-συστημικοῦ ἀνταγωνισμοῦ».

Τονίζει ἐπίσης τὸ γεγονὸς ὅτι ὀκτὼ (8) ἀπὸ τὰ δεκα-ἕξη (16) στρατηγικῶς σημαντικώτερα «σημεῖα ἀσφυξίας», δηλαδή: ἡ Διῶρυξ τοῦ Σουέζ, Μπὰμπ ἀλ-Μάντεμπ (ἡ ἔξοδος ἀπὸ τὴν Ἐρυθρὰ Θάλασσα), τὰ Στενὰ τοῦ Ὀρμοὺζ (ἡ ἔξοδος ἀπὸ τὸν Περσικὸ Κόλπο), τὰ Στενὰ τῆς Μάλακα, τὰ Στενὰ Σοῦντα (μεταξὺ στὴ Σουμάτρα καὶ τήν Ἰάβα), τὰ Στενὰ Λομπὸκ (μεταξὺ στὸ Μπαλὺ καὶ τὴ Mataram) καὶ τὸν Βόσπορο καὶ τὰ Δαρδανέλλια (ἔξοδοι ἀπὸ τὴν Μαύρη Θάλασσα) — εἶναι ὑπὸ τὸν πλήρη ἔλεγχο ἰσλαμικῶν Κρατῶν, ἐνῷ ἕνα ἀπὸ αὐτὰ (τὰ Στενὰ τοῦ Γιβραλτὰρ) διαχωρίζει ἕνα ἰσλαμικὸ Κράτος (Μαρόκο) καὶ ἕνα εὐρωπαϊκὸ (Ἱσπανία).

Ἀφοῦ ὅμως περιγράψει ἀρκετὰ ἀπειλητικὰ γιὰ τὸν ὁποιονδήποτε ἀναγνώστη τὴν ὡς ἄνω πραγματικότητα, ἀμέσως μετά, αἰσθανόμενος τὴν ἀνάγκη νὰ ἀποσείσει ἀπὸ τὸ Ἰσλὰμ τὸ στῖγμα τῆς ἀπειλῆς (ποὺ ὅμως καὶ ὁ ἴδιος περιγράφει μὲ τὰ chock-points)... ἀπορρίπτει τὴν ἄποψη τοῦ Huntington, ὅτι ὁ Ἰσλαμικὸς Κόσμος ἀποτελεῖ πρόκληση γιὰ τὸν πυρῆνα τῶν Δυτικῶν Χωρῶν: «Εἶναι δύσκολο νὰ ἰσχυρισθεῖ κανεὶς ὅτι ὁ Ἰσλαμικὸς Κόσμος μπορεῖ νὰ ἀναπτύξει ἀνεξάρτητον σφαιρικὴ στρατηγικὴ ὡς ἀντι-συστημικὴ δύναμις ἡ ὁποία νὰ χαίρει ἑνὸς εἴδους δυνάμεως ἐπιλογῆς στὴν ἀνάμειξή της στὸ Διεθνὲς Σύστημα.

Τὰ ἰσλαμικὰ κράτη, γενικῶς, κατατάσσονται πλησίον τοῦ πυθμένος τῆς κοινωνικῆς ἱεραρχίας τοῦ Διεθνοῦς Συστήματος».

1) ΤΟΥΡΚΙΑ - ΚΟΥΡΔΙΣΤΑΝ - ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ

2) Τὸ νταβουτογλιανὸ γεωπολιτικὸν ὅραμα

3) Τὸ μεγάλο ἔλλειμα τοῦ Davutoğlu...

4) Τὸ μεγάλο ἔλλειμα τοῦ Davutoğlu... σε συνεργασία με την Γερμανία

5) Τὸ μεγάλο ἔλλειμα τοῦ Davutoğlu..και η παγκόσμια απειλή του Ισλάμ

6) Ο Davutoğlu..υπό την καθοδήγηση των Εβραίων της Γερμανίας

7) Ποιοι υποσχέθηκαν στον Εβραίο Davutoğlu..παγκόσμιο Ισλαμικό Χαλιφάτο